Katalog Suç Nedeniyle Memnu Hakların İadesi Kararının Memuriyete Etkisi

Katalog suçlar nedeniyle memuriyetten çıkarılanların memuriyete geri dönüşü, hukuki açıdan ciddi bir engelle karşı karşıya. Türkiye'deki yasalar, katalog suçlardan mahkûm olan kişilerin, affa uğramış ya da memnu hakları iade edilmiş olsa bile memuriyete dönüşlerine izin vermemektedir. Bu kapsamda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ilgili maddeleri ve Danıştay kararları neticesinde, belirli suçlardan mahkûm olanların kamu görevlerine dönüşleri engellenmektedir.

Katalog Suçlar ve Yasalar Kapsamında Memuriyetten Çıkarılma Katalog suçlar; devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, anayasal düzene ve kamu düzenine zarar veren suçlar gibi ağır suçları kapsar. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100. maddesinde yer alan bu suçlar, toplum güvenliğini tehdit eden eylemleri içerir ve bu nedenle özel olarak sınıflandırılmıştır. Örneğin; hırsızlık, zimmet, terörle bağlantılı suçlar, sahtecilik, dolandırıcılık gibi suçlar katalog suçlar arasında sayılmaktadır. Bu tür suçlardan mahkûm olanların, memurluktan çıkarılmaları ve hak yoksunluğu yaşaması öngörülmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/A-5 maddesi, devlet memurluğuna atanacak kişilerde genel şartlar arasında “affa uğramış olsa bile” ifadesiyle katalog suçlardan mahkûm olmama zorunluluğu getirmektedir. Böylece bu tür suçlardan mahkûmiyet almış kişilerin, memuriyet görevine atanması mümkün olmamaktadır.

Memnu Hakların İadesi Kararı ve Memuriyete Geri Dönüş Hakkı Memnu hakların iadesi kararı, bazı yasaklanmış hakların belirli koşullar altında geri verilmesine imkân tanır. Ancak bu karar, kişinin önceki mahkûmiyetini ortadan kaldırmaz. Bu nedenle, katalog suçlardan mahkûm olan kişilerin memuriyete dönüşünü sağlama yönünde bir hak sağlamaz. Danıştay kararları da bu yöndedir; katalog suçlardan hüküm giyenlerin, memnu hakların iadesi kararı alsalar bile, memuriyete geri dönmelerinin hukuken mümkün olmadığı yönünde kararlar bulunmaktadır.

Danıştay Kararları ve Yargıtay Yorumları Danıştay, katalog suçlardan hüküm giymiş olanların memuriyete geri dönüş haklarının olmadığını açıkça belirtmektedir. Örneğin, Danıştay’ın 12. Dairesi, “memnu hakların iadesi kararının devlet memuru olabilme koşullarını sağlama bakımından bir hak doğurmadığı” hükmünü vermiştir. Dolayısıyla, katalog suçlardan bir yıl ya da daha fazla hapis cezası alan kişilerin, devlet memuru olarak atanmaları imkânsız hale gelmektedir. Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olanlar için de benzer kararlar geçerlidir; bu suçlardan dolayı memnu hakları iade edilenlerin, memurluk yapmaları mümkün değildir.

Sonuç Katalog suçlardan mahkûm olanların, memnu hakların iadesi kararı alsalar dahi kamu görevlerine geri dönüş imkânları bulunmamaktadır. Bu durum, özellikle kamu düzeni ve güvenliği açısından bir zorunluluk olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’deki yasal düzenlemeler ve yüksek yargı kararları birlikte incelendiğinde, katalog suçlardan dolayı memuriyete alınmayanların bu kararları değiştirme şansları hukuki olarak neredeyse yoktur.