Öncelikle yurdu yaşatmak için can verip şehit düşmüş tüm kahraman güvenlik güçlerimizi rahmetle ve minnetle anıyorum…

YÖK bu yıl ilk defa okul birincisi kontenjanına ek olarak 3 farklı kategoride kontenjan açtı. Söz konusu bu ek kontenjanlar depremzede, 34 yaş üstü kadın, şehit eş ve çocukları, gazi eş ve çocukları ile gazi olan adaylar için açıldı. Bu kategorilerden biri olan şehit gazi yakınları için açılmış kontenjanın detaylarına yakından bakalım

Şehit ve gazi yakınları için vakıf üniversitelerinde 2079 lisans, 1695 ön lisans olmak üzere 3774 burslu ek kontenjan bulunuyor.

Devlet Üniversitesi — Vakıf Üniversitesi Ayrımı
Ülkemizdeki üniversite sistematiği içerisinde devlet üniversiteleri ve vakıf üniversiteleri bulunmaktadır. Hacettepe, Boğaziçi, ODTÜ, Gazi, Ankara Üniversitesi hepimizin bildiği devlet üniversitelerinden olup tamamen parasızdır. Koç, Sabancı, Bilkent ise çok bilinen vakıf üniversitesi yani özel üniversitelerdendir. Vakıf üniversitelerinin; burslu, indirimli ve ücretli programları bulunmaktadır. Vakıf üniversitelerinin burslu kontenjanları genellikle çok sınırlıdır. Vakıf üniversiteleri tarafından bu programdaki öğrencilerden hiçbir eğitim öğretim ücreti alınmayıp tam burslu okutulmaları sağlanır. Vakıf üniversitelerinin indirimli ve ücretli kontenjanlarına yerleşen öğrenciler kurumun o yıl belirlemiş olduğu eğitim öğretim ücretini okula öder yani paralı okur.

Şehit ve Gazi Yakınları İçin Ek Kontenjan
YÖK’ün bu yıl ilk defa açmış olduğu şehit eş ve çocukları, gazi eş ve çocukları ile gazi olan adaylar için olan kontenjan ise yalnızca vakıf üniversiteleri için geçerlidir. Hiçbir devlet üniversitesinde şehit ve gazi yakınları için ek kontenjan imkânı bulunmamaktadır. Şartları sağlayan adaylar vakıf üniversitelerindeki kontenjanlara sıralama esasına göre yerleştirileceklerdir.

Örneğin 2022 yılında Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünün ücretli programına son yerleşen aday başarı sıralaması 27.405 olup bu programa yerleşen adaylar üniversitenin eğitim ücretini ödemektedir. Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünün burslu programına son yerleşen aday YKS’de 156 başarı sıralamasına sahip olup üniversiteye herhangi bir ücret ödememektedir. YÖK’ün açıklamış olduğu kılavuza bakıldığında görülecektir ki bu yıl Koç Bilgisayarda 2 şehit gazi yakını kontenjanı bulunmaktadır. Söz gelimi sayısal puan türünde 30.000, 40.000 ve 50.000 yapmış olan ve şartları sağlayan 3 adayın bu programı tercih etmesi durumunda 30.000 ve 40.000 başarı sırasına sahip olan adaylar programa yerleşip üniversiteye hiçbir eğitim öğretim ücreti ödemeyecektir. Yani Koç üniversitesi tarafından burslu olarak okutulacaktır. Yerleştirilmede esas olan başarı sıralaması olup programı tercih eden aday sayısının kontenjan sayısından az olması durumunda kontenjan boş kalacaktır. Boş kalan kontenjana eğer ek yerleştirmede de herhangi bir aday yerleştirilmezse genel kontenjana aktarılmayacaktır.

En Düşük Başarı Sıralaması (Baraj Bulunan Bölümler)
YÖK tarafından bazı bölümler için özel olarak belirlenmiş barajlar olup şehit eş ve çocukları, gazi eş ve çocukları ile gazi olan adaylar da bu baraja tabidir.

ÖSYM ve YÖK’ün belirlemiş olduğu 2023 yılına ait bölüm barajları
2022 yılında Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi ücretli programına son giren adayın başarı sıralaması 40.098 olup burslu programda ise bu sıralama 329'dur. Bilkent Hukuk Fakültesinin burslu programında şehit ve gazi yakınları için ayrılmış 3 ek kontenjan mevcuttur. Söz gelimi bu programı 70.000, 80.000 ve 130.000 başarı sıralamasına sahip ve şartları sağlayan 3 aday tercih etmiş olsun. 70.000 ve 80.000 başarı sıralamasına sahip olan adaylar programa yerleşecektir. 130.000 sıralamaya sahip aday ise yukarıda açıklanmış olan baraja takılacak ve programa yerleşemeyecektir. 3 kişi için açılmış olan kontenjanı tüm Türkiye genelinde yalnızca 2 kişinin tercih etmesi durumunda ise 1 kişilik kontenjan boş kalacaktır. Merkezi ilk yerleştirmede boş kolan kontenjanlara ek yerleştirilmede de yer verilecek ancak ek yerleştirmede de boş kalan kontenjan genel kontenjana aktarılamayacaktır.

Vakıf Üniversitelerinin Yurt, Yemek ve Kitap Bursları
Vakıf üniversitelerinin burslu programlarındaki şehit ve gazi yakını kontenjanına yerleşen adayın; üniversitenin yurt, yemek ve kitap burslarından yararlanıp yararlanamayacağı hususu her üniversitenin kendi yönetmeliklerinde düzenlenmektedir. Ancak vakıf üniversitelerinin yurt ve yemek ücretlerinin bu yıl ciddi şekilde zamlanması ve devlet üniversitelerinin aksine büyük bir harcama kalemi oluşturması sebebiyle bu durumun tercih listesi yapılırken göz ardı edilmemesi gerekir. Bu konudaki detaylı bilgiyi tercih etmek istediğiniz üniversitenin web sitesinde bulabilir ya da bizzat üniversite yetkilileriyle konuşup bilgi alabilirsiniz.

ÖSYM Tercih Kılavuzu
YÖK’ün bu yıl ilk defa açmış olduğu şehit ve gazi yakınları kategorisi için 4 yıllık lisans bölümlerinde 2079, 2 yıllık ön lisans bölümlerinde 1695 kişilik ek kontenjan bulunuyor. Ayrıca tıp, diş hekimliği, eczacılık, mühendislik, hukuk ve öğretmenlik bölümleri için de çok sayıda kontenjan bulunmakta.

Hangi üniversitenin kaç adet kontenjan ayırdığına dair detaylı bilgiyi ÖSYM’nin web sitesine bulunan 2023-Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunda bulabilirsiniz.

Link: https://www.osym.gov.tr/TR,25658/2023-yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html

Kılavuzda önlisans programları (2 yıllık) için mevcut kontenjanlar 7 numaralı Şehit ve Gazi Yak. Kont. sütununda gösterilmiştir.

Kılavuzda lisans programları için mevcut kontenjanlar 8 numaralı Şehit ve Gazi Yak. Kont. sütununda gösterilmiştir.
Kılavuzda yer alan tüm genel kurallar şehit ve gazi yakınları için de geçerlidir.

Şehit ve Gazi Yakını Kontenjanından Yararlanabilecek Adaylar
31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 47 nci maddesi ile 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 23/4/1981 tarihli ve 2453 sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki görevlerini ifa ederken hayatlarını kaybedenlerin eş ve çocukları;
3713 sayılı Kanun ve 2330 sayılı Kanun kapsamındaki maluller ile eş ve çocukları;
24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında şeref aylığı alanlar ile eş ve çocukları
Ezcümle şehit ve gazi yakınlarına YÖK’ün tanımış olduğu bu yeni hak ile vakıf üniversitelerinin pek çok güzel bölümünde mevcut kontenjanlar doğru değerlendirildiği takdirde iyi bir eğitim fırsatı olabileceği açıktır. Tercih yapılırken şehit yakınlarına ve gazilere tanınmış olan istihdam hakkı da (iş hakkı) göz önünde bulundurulmalıdır. Bu noktada doğru ve bilinçli üniversite tercihi yapılması, tanınınmış olan bu ek kontenjanların hiçbirinin boş kalmaması ve daha iyi eğitim fırsatlarına sahip olunması adına kaleme almış olduğum yazımın bilhassa şehit çocuklarının yollarına ışık olması dileğiyle.

Yazar notu: Hiçbir ek kontenjana gerek kalmaksızın benim önce Sivas Fen Lisesi ardından Türkiye 1937.si olarak Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazanmamdaki en büyük destekçim, bu pek de kolay olmayan hayatta beni tek başına büyüten ve her zaman arkamda dimdik duran annem’e sonsuz teşekkürler.

Kaynak:

https://www.osym.gov.tr/TR,25658/2023-yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html

YÖK Başkanı Erol ÖZVAR’ın 16.06.2023 Tarihli Konuşması